Data Zweedse fietsairbag bieden inzicht in fietsongevallen

  • Soort:Nieuws Fietsberaad
  • Datum:20-09-2024
Het Zweedse wegen- en verkeersonderzoeksinstituut VTI heeft op basis van data van gebruikers van opblaasbare fietshelmen onderzoek gedaan naar de verhouding tussen het aantal zware en minder zware fietsongevallen en het voorkomen van fietsongevallen. Uit deze studie blijkt onder meer dat een fietser voorafgaand aan een ongeval onrustiger met het hoofd beweegt en dat fietsers hun gedrag aanpassen nadat ze een ongeval hebben meegemaakt.

De data voor het onderzoek zijn afkomstig van een fabrikant van een opblaasbare helm voor fietsers die als een band om de nek gedragen wordt. De helm geeft via bluetooth gegevens door aan de mobiele telefoon van de gebruikers en die konden ervoor kiezen deze data te delen met de fabrikant. Uit deze data is de snelheid van de gebruiker op te maken en de status van de airbag. Deze status hangt af van de mate van onrust in de hoofdbewegingen van de gebruiker en bestaat uit vier oplopende niveaus. Als het hoogste niveau is overschreden en het bewegingspatroon van de gebruiker teveel afwijkt van normaal dan activeert de airbag.
 
Ongevalsernst
Een van de voordelen van deze data is dat hiermee een idee te krijgen is van de verhouding tussen het aantal zware en lichte verwondingen bij fietsongevallen – die laatste worden met de traditionele methoden vaak niet geregistreerd. De fabrikant van de fietsairbag stuurde in 2021 gebruikers van wie de airbag was geactiveerd per e-mail de link naar een vragenlijstonderzoek over het incident waarbij ze betrokken waren. 180 fietsers tussen de 20 en 76 jaar vulden de vragenlijst in waarin ze rapporteerden over 182 incidenten: in één geval belandde iemand in het ziekenhuis, in 15 gevallen was er sprake van verwondingen waarbij medische hulp nodig had, in 85 gevallen van lichte verwondingen zonder behoefte aan medische hulp en in 81 gevallen kon de fietser gewoon verder.
 
Voorspelbaarheid
Naast de data uit deze vragenlijst stelde de fabrikant ook data beschikbaar aan VTI van 355 gebruikers van wie 264 tussen 2019 en 2022 een activatie van de airbag hadden meegemaakt. De onderzoekers keken naar de 200 meter voorafgaand aan een incident en constateerden op basis daarvan dat voordat de airbag geactiveerd werd, de fietser onrustiger hoofdbewegingen maakte dan als er geen incident volgde. Er lijkt dus een zekere mate van voorspelbaarheid van een fietsongeval te zijn, waardoor dit soort data als input kan dienen voor waarschuwingssystemen. Daarnaast bleek dat fietsers voorafgaand aan een incident bij een complexe verkeerssituatie vaak al wel hun snelheid hadden verminderd, maar niet voldoende. Mogelijk overschatten ze hun capaciteiten om met de situatie om te gaan. Na een activatie van de airbag te hebben meegemaakt gingen fietsers niet langzamer maar wel op een rustiger manier fietsen, zo bleek uit de registratie van de hoofdbewegingen. Verklaringen voor dit gedrag van de fietser kunnen zijn dat deze zich na het incident meer bewust is van zijn kwetsbaarheid of dat deze meer realistisch inzicht heeft gekregen in de eigen capaciteiten.
 
Hövding
De studie van het Zweedse wegen- en verkeersonderzoeksinstituut VTI is in augustus gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Transportation Research Part F. De data voor het onderzoek zijn ter beschikking gesteld door de Zweedse fabrikant van de fietsairbag Hövding. Hövding heeft eind 2023 faillissement aangevraagd na een verkoopverbod door het Zweedse consumentenbureau wegens klachten over kwaliteitsgebreken, slechte accu’s en matige klantenservice. De opblaasbare helm scoorde evenwel goed op crashtesten en is ook in Nederland te koop geweest.
 

Relevantie

Terug naar 'Kennisbank'
Submenu openen

Data Zweedse fietsairbag bieden inzicht in fietsongevallen

Scroll naar boven