Aanleiding voor het onderzoek van SWOV is de toezegging van minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat aan de Tweede Kamer om onderzoek te laten doen naar de effecten van zwaardere auto’s op de verkeersveiligheid, na het commissiedebat auto van 15 juni 2023. SWOV voerde de analyse uit op basis van data over bijna 600.000 ongevallen uit het Bestand geRegistreerde Ongevallen in Nederland (BRON) over de periode 2015-2022. Daarbij lag de focus op de ongevallen waarbij personenauto’s en lichte bedrijfsvoertuigen, zoals bestelbusjes, betrokken waren. Deze voertuigen werden verdeeld in drie gewichtscategorieën: licht, middelzwaar en zwaar.
 
Frequentie
Ongevallen met lichtere voertuigen komen, gecorrigeerd voor het aantal voertuigkilometers, vaker voor dan ongevallen met zwaardere of middelzware voertuigen. Waardoor dit komt is niet objectief vast te stellen. Een mogelijke oorzaak is dat er met type auto relatief meer in de stad wordt gereden, waar meer conflictsituaties zijn. Een andere verklaring kan zijn dat men in grotere auto’s meer overzicht heeft en dat deze auto’s meer opvallen in het verkeer.
Elektrische voertuigen zijn relatief minder vaak betrokken bij een ongeval dan auto’s met een verbrandingsmotor of andere aandrijving. Dit zou mogelijk komen doordat elektrische auto’s relatief nieuwer zijn en voorzien van rijhulpsystemen.


Bron: SWOV (2024)
 
Fietsers en voetgangers
Er is geen duidelijk onderscheid vast te stellen in de ernst van ongevallen voor inzittenden van lichte, middelzware of zware voertuigen. Alleen bij elektrische voertuigen lijkt de ernst minder groot, dat kan ook nog komen doordat er minder van rondrijden waardoor de ongevalscijfers relatief laag zijn. Als de tegenpartij een lichter voertuig is dan is de ernst voor de inzittenden van dat voertuig wel vaak groter dan voor die van het zwaardere voertuig. Dat geldt vooral als de tegenpartij een fietser of voetganger is, die komen er veruit het slechtst vanaf in een ongeval met een personenauto of bestelbusje. Maar de cijfers geven geen uitsluitsel of zwaardere auto’s hierbij tot ernstiger ongevallen leiden dan lichtere.
 
Rol SUV onduidelijk
Van aanrijdingen met SUV’s is vanuit de wetenschappelijke literatuur bekend dat fietsers hierbij ernstiger gewond raken dan van een aanrijding met een gewone personenauto. Hierbij lijkt de vormgeving van het voertuig, met een hoge motorkap en grote bodemruimte, een belangrijke rol te spelen. Men vermoedt dat kwetsbare verkeerdeelnemers hierdoor op de grond geslingerd en vervolgens overreden worden. Met de ongevallendata en voertuigdata uit het CBS is het niet vast te stellen wanneer sprake is van een SUV, waardoor SWOV hier op basis van dit onderzoek geen uitspraken over kan doen.