CROW-Fietsberaad is zoekende naar kennis en ervaringen waarbij grote fietsstromen kruisen met andere verkeersdeelnemers. Dit project maakt onderdeel uit van het meerjarig project Drukte op fietspaden.
Een van de grote uitdagingen in het stedelijk gebied is de toename van de massaliteit van fietsers. Problemen op het gebied van veiligheid, doorstroming en comfort ontstaan bij kruispunten waar grote stromen fietsers moeten kruisen met andere stromen fietsers, voetgangers en/of gemotoriseerd verkeer. Aan de ene kant weten we vrij weinig van dit soort situaties, aan de andere kant worden er wel maatregelen getroffen. Deze maatregelen hebben vaak een innoverend karakter. Er is echter geen goed overzicht van de type maatregelen, de toepasbaarheid en de mate waarin de maatregelen zijn geëvalueerd.
Het beoogde eindproduct van de pilot is een CROW-Fietsberaad-notitie met daarin:
– Beeld problematiek/uitdagingen a.g.v. grote stromen fietsers
– Beschikbare kennis en kennisleemtes
– Inventarisatie maatregelen (ervaringen/ zijn er al toepassingscriteria?)
– Wat kunnen we leren van ‘maatregelen voor het autoverkeer’ (zijn die toepasbaar voor fietsers)?
– Innovaties
Afgerond project
Begin 2019 is het project afgerond. Hieronder volgen enkele conclusies. Het rapport is via de bijlage te downloaden.
Er wordt steeds meer gefietst in Nederland en dat is mooi. Immers, fietsen is gezond, voor (bijna) iedereen toegankelijk en het draagt bij aan duurzame en bereikbare steden, dorpen en gebieden. Maar groeiende aantallen fietsers brengen ook nieuwe uitdagingen en vraagstukken met zich mee. In het meerjarig project Drukte op Fietspaden is CROW-Fietsberaad op zoek naar antwoorden hierop. Binnen dit project is in 2017 een inventarisatie van knelpunten en maatregelen gemaakt, en onderzoek gedaan naar hoe fietsers drukte op fietspaden beleven. Uit deze onderzoeken blijkt dat vooral op kruispunten grote fietsstromen problemen creëren. De fietsintensiteit is soms zo hoog, dat het niet alleen lastig is voor fietsers in de drukke stroom zelf, maar ook voor weggebruikers die de fietsstroom kruisen.
Drukte, opstoppingen, files, dat waren tot voor kort verschijnselen die zich vooral voordeden op verkeersaders met hoge auto-intensiteiten. De verkeerskundige heeft allerlei tools om problemen met drukke autostromen te kunnen voorspellen en op te lossen. Maar wat heeft hij voor handen bij problemen met grote fietsstromen?
Om daar antwoord op te vinden heeft CROW-Fietsberaad opdracht gegeven voor onderzoek naar fietsdrukte op kruispunten. Het doel was de kennis en ervaringen die er zijn te delen, en duidelijk te krijgen waar meer kennis en/of nieuwe oplossingen nodig zijn.
Uit het onderzoek blijkt dat:
- Fietsers in drukke fietsstromen zich anders gedragen dan alleen rijdende fietsers. De groepsmodus zorgt ervoor dat fietsers in een drukke fietsstroom niet snel stoppen voor andere weggebruikers.
- Bij kruispunten concentreert de fietsdrukte zich, dat zorgt voor gedrang en fietsers waaieren vaak uit naar buiten de opstelruimte voor fietsers.
- Op kruispunten met verkeerslichten is de groentijd soms te kort voor grote groepen fietsers en negeren fietsers in de groepsmodus soms rood licht.
- Fietsdrukte op kruispunten leidt tot oponthoud, hinder, stress en risico’s voor fietsers in de drukke fietsstroom zelf, maar ook voor weggebruikers die zo’n drukke fietsstroom willen kruisen.
- Fietsdrukte op kruispunten speelt in veel gemeenten, vooral in grotere steden maar ook in kleinere gemeenten en zelfs buiten de bebouwde kom. Fietsdrukte doet zich met name voor in de spits. Kruispunten waar het extra druk is, zijn te vinden in centrumgebieden, op routes van scholieren en studenten en bij grote barrières waar fietsers te maken hebben met lange wachttijden.
Wegbeheerders nemen verschillende maatregelen bij fietsdrukte op kruispunten. Zo maken ze meer en duidelijker ruimte voor fietsers op kruispunten en geven ze bij verkeerslichten fietsers minder rood en langer groen.