Lees het hele artikel op: www.verkeerskunde.nl
Fietsers en het gemotoriseerde verkeer maken voor een aanzienlijk deel gebruik van dezelfde routes, waardoor fietsers zijn blootgesteld aan verkeersveiligheidsrisico’s en uitlaatgassen. Fietsers lopen minder risico om ernstig gewond te raken in steden waar ze meer door verblijfsgebieden fietsen en minder gebruik maken van het netwerk van gebiedsontsluitingswegen waarop het autoverkeer is geconcentreerd en hogere snelheden heeft. Meer dan de helft van de fiets-motorvoertuigongevallen gebeurt met fietsers die langs de gebiedsontsluitingsweg rijden. De scheiding van het netwerk van gebieds-ontsluitingswegen, of beter gezegd het scheiden van fietsers van snel gemotoriseerd verkeer, noemen we ‘ontvlechten’. Het is een ontwerpprincipe waarmee gemeenten de fietsveiligheid op langere termijn kunnen verbeteren. Dit is in praktijk te brengen door een combinatie van een grofmazig netwerk van gebiedsontsluitingswegen voor autoverkeer met een fijnmazig netwerk voor fietsers door verblijfsgebieden en goede oversteekvoorzieningen waar fietsers gebiedsontsluitingswegen oversteken. Dit paper gaat in op de effecten en mogelijkheden om het principe in praktijk te brengen en zo het aantal fiets-motorvoertuigongevallen terug te dringen. Het onderwerp zal meer aandacht krijgen in de CROW Ontwerpwijzer Fietsverkeer die het ministerie van Infrastructuur en Milieu volgend jaar laat actualiseren.
Conclusies
Ontvlechting van fiets- en gemotoriseerd verkeer heeft belangrijke voordelen. Het is goed voor de fietsveiligheid, fietsers worden minder blootgesteld aan uitlaatgassen en lawaai. Afhankelijk van de gekozen maatregelen om het principe in praktijk te brengen verbetert het fietsklimaat en groeit het fietsgebruik licht. Ontvlechting is een principe voor de lange termijn dat gemeenten kunnen gebruiken bij de uitwerking van maatregelen in ruimtelijke plannen waaronder fiets- en verkeerplannen. De mogelijkheden zijn sterk afhankelijk van de lokale situatie. Door vroegtijdig het beleid goed uit te werken kan worden geanticipeerd wanneer situaties mogelijkheden bieden om te ontvlechten. Grofweg zijn de volgende oplossingsrichtingen te onderscheiden:
- Het realiseren van grote verblijfsgebieden en bundeling van autoverkeer op een grofmazig hoofdwegennet (bijvoorbeeld via het knippen van grijze wegen of een centrumring).
- Rechtstreekse fietsroutes van goede kwaliteit door en tussen de verblijfsgebieden om deze routes aantrekkelijk te maken (ook fietsstraten zijn hierbij een optie)
- Zorgen voor goede oversteekvoorzieningen op plekken waar fietsers het autonetwerk moeten kruisen en realisatie van een fietstunnel of fietsbrug op cruciale plaatsen in het netwerk waar een belangrijke hoofdfietsroute een drukke weg kruist
Hierbij moet er rekening mee worden gehouden dat reistijd de belangrijkste verklarende factor is voor routekeuzen in stedelijke netwerken. Enkel het aantrekkelijker maken van een fietsroute zonder iets aan de netwerken en reistijden voor fiets- en autoverkeer te veranderen lijkt geen groot effect te sorteren op routekeuzen. Het onderwerp ontvlechting zal meer aandacht krijgen in de CROW Ontwerpwijzer Fietsverkeer die het ministerie van Infrastructuur en Milieu dit jaar laat actualiseren.