Uit de auto, op de fiets! - Eindrapportage onderzoek 'Marktgericht fietsbeleid'

  • Soort:Onderzoeksrapporten
  • Auteur:Laurens Langendonck (Blauw Research)
  • Uitgever:Fietsberaad en Ministerie Rijkswaterstaat
  • Datum:02-04-2009

Het Fietsberaad heeft een marktanalyse laten uitvoeren door Blauw Research. Het aanbod van onder andere fietsvoorzieningen binnen de gemeenten Apeldoorn, Hilversum, Zwolle en Nijmegen&zijn in kaart gebracht. Anderzijds brengt het marktonderzoek de behoefte en wensen van de doelgroepen in kaart.


 

Klik op de knop om de link te openen (opent in een nieuw venster)

downloaden
  • Samenvatting

    Ruim de helft van de Nederlanders is in eigen beleving een consequente fietser Van de Nederlanders typeert ruim de helft (54%) zichzelf als een overtuigt fietser ‘tenzij men niet anders kan’. Een kwart van de Nederlanders kan –naar eigen zeggen- getypeerd worden als een onverbeterlijke automobilist. Dit betekent -wederom in de eigen perceptie- dat ongeveer éénvijfde veelal gebruik maakt van andere vervoersmiddelen (bus, brommer, te voet) of wisselend gebruik maakt van de fiets of auto.

    Fiets populair vervoersmiddel om in stadscentrum te komen, m.n. voor ‘n kleine hoeveelheid boodschappen
    De dominantie van de fiets neemt af naarmate verder wordt ingezoomd op specifieke redenen om naar het stadscentrum te gaan. De fiets wordt vaak gebruikt indien men een kleine boodschap in het stadscentrum wilt doen (56% prefereert de fiets). Bij een langer verblijf in de stad (bijvoorbeeld om te winkelen of om uit te gaan) is de fiets minder populair dan de auto (ongeveer éénderde stapt op de fiets terwijl circa viertiende de auto verkiest).

    Fietsen is gezond en een snelle manier om in het stadscentrum te komen De vaakstgenoemde redenen om de fiets te pakken naar het stadscentrum hebben te maken met het gegeven dat het gezond is om te fietsen (45%) en dat het een manier is om snel op de plek van bestemming te komen (41%). Ook nadelen van autorijden worden soms aangedragen als reden om de fiets te pakken (autorijden kost geld en je kunt je auto niet kwijt in het stadscentrum).

    De fiets wordt niet vaak gebruikt vanuit altruïstische afwegingen (vb omdat het goed voor het milieu is of omdat er al genoeg files op de weg staan). Dat de keuze voor de fiets of auto vooral wordt genomen uit overwegingen, die gebaseerd zijn op persoonlijk voordeel, bleek ook reeds uit de groepsdiscussies.

    De auto wordt voornamelijk gebruikt vanwege de hoeveelheid bagage en weersomstandigheden Driekwart van de autorijders geeft aan de auto als vervoermiddel naar het stadscentrum te gebruiken vanwege de hoeveelheid bagage die met een auto vervoerd kan worden. Daarnaast stappen mensen vaak in de auto bij slecht weer (55%). Ook wordt het rijden in een auto comfortabel gevonden (26%).

    Fietsen is leuk, snel, relaxt en geeft een gevoel van vrijheid, maar is ook gevaarlijk en inspannend
    Het fietsen naar het stadscentrum is een sterk product. Ten opzichte van autorijden wordt fietsen veel vaker geassocieerd met ‘leuk’, ‘ontspannend’, ‘geeft een gevoel van vrijheid’ en ‘snelste manier om van eigen woning naar stadscentrum te komen’. Naast deze veelal positieve associaties wordt fietsen ook vaker als ‘inspannend’ en ‘gevaarlijk’ gezien in vergelijking met autorijden.

    Introduceren van fietsmiles is een kans!
    In de kwalitatieve voorfase van het onderzoek is een aantal door het Fietsberaad uitgedachte acties -die als doel hebben het fietsgebruik te stimuleren- getest. De in de voorfase populairste acties zijn in het kwantitatieve onderzoek voorgelegd aan de bewoners. Het meeste heil zien de Nederlanders in de introductie van fietsmiles (er wordt een chip in de fiets geplaatst. Elke keer als je het centrum in rijdt met de fiets word je geregistreerd en krijg je spaarpunten. Je kunt sparen voor leuke artikelen). Vier op de tien Nederlanders denken dat de introductie van fietsmiles het fietsgebruik zal stimuleren. Deze actie heeft volgens het Nederlands publiek meer potentie dan het verloten van prijzen, het sturen van een informatiepakket en het sparen voor fietstassen. Toch biedt de laatst genoemde actie wellicht ook potentie vanwege het grote aandeel Nederlanders dat de auto pakt vanwege de grote hoeveelheid bagage.

    Fietspaden, fietsenstallingen en verkeersveiligheid moeten op orde zijn
    De fietspaden en wegen naar het stadscentrum vindt men doorgaans fietsvriendelijk. Goede fietspaden zijn een basisvoorwaarde om met de fiets naar het stadscentrum te gaan. Dit geldt eveneens voor de verkeersveiligheid. Als er geen goede fietspaden zijn, dan is dit een reden om een ander vervoermiddel te gebruiken. Als er wel goede fietspaden zijn, is dit echter niet een doorslaggevende reden om de fiets te pakken. Het niet aanwezig zijn van goede fietspaden kan ook als excuus aangevoerd worden om niet te fietsen.

    Bijna vier op de tien bewoners geven aan dat er onvoldoende bewaakte fietsenstallingen in het centrum te vinden zijn. Een algemeen aandachtspunt betreft het aantal fietsenrekken dichtbij winkels. Dit laat vaak te wensen over.

    Focus op ‘overwegers’
    Er zijn grofweg drie groepen mobilisten te formeren:
    1: de bij voorkeur automobilist (25%), die zich kenmerk door vaak de auto te gebruiken. Deze groep bestaat uit overtuigde automobilisten die zeer moeilijk te verleiden zijn om op de fiets te stappen. Automobilisten zijn vaak doeners (breinstijl ‘doer’, ‘networker’ of ‘planner’) die alleen overstappen op een andere modaliteit indien dit gunstig voor hen is, maar ze moeten de andere modaliteit eerst ‘beleven’. De automobilist vindt vaker dan de fietser dat de sociale veiligheid een verbeterpunt is in het traject van de woning naar het stadscentrum. 
    2: de fietser (38%). Deze groep gebruikt altijd de fiets tenzij het niet anders kan en hoeft dus niet aangespoord te worden om vaker op de fiets te stappen. Fietsers zijn vaak intuïtieve denkers (breinstijl ‘synthesizer’ of ‘feeler’) die voor de fiets kiezen op basis van gevoel. De fietser vindt vaker dan de automobilist dat de verkeersveiligheid een verbeterpunt is in het traject van de woning naar het stadscentrum. Het is aan te bevelen om de fietsers te belonen zodat hun fietsge-drag gehandhaafd blijft of zelfs uitgebouwd wordt.
    3: de overweger (37%). Deze groep gebruikt zowel de fiets als de auto om naar het stadscentrum te gaan. Reden van het fietsgebruik is dat het gezond en snel is en ook dat parkeerplaatsen moeilijk te vinden zijn. Net als de fietsers verbinden de overwegers juist vrijheid en relaxtheid met fietsen en niet met autorijden. Deze groep vindt wat vaker dan andere segmenten dat het comfort van de fietsroute naar het centrum verbeterd kan worden. Ze vinden dat ze iets vaker zouden kunnen fietsen. De overwegers vinden van de voorgestelde acties de fietsmiles het beste idee. Overwegers zijn vaak planmatige rationalisten, die allerlei soorten informatie verzamelen en vervolgens kiezen voor de fiets of de auto (breinstijl ‘planner’ of ‘generalist’). Van de drie groepen hebben de overwegers de meeste potentie om vaker de fiets te gaan gebruiken.

    2.3 Algemene conclusies

    Zowel uit literatuurstudie, gesprekken met ‘fietsexperts’ van gemeentes en Fietsberaad, het kwalitatieve voortraject als het kwantitatieve vervolgtraject is gebleken dat de keuze om een bepaald vervoermiddel te gebruiken van diverse factoren afhankelijk is. Sommige factoren zoals weeromstandigheden zijn niet te beïnvloeden. En andere factoren zijn moeilijk te beïnvloeden, zoals het doorbreken van gewoontes. Sommige mensen gaan bijvoorbeeld altijd met de auto naar de fitnessclub terwijl dezelfde mensen met de fiets naar zwemles gaan.

Relevantie

Terug naar 'Kennisbank'
Submenu openen

Uit de auto, op de fiets - Eindrapportage onderzoek Marktgericht fietsbeleid

Scroll naar boven