“Het pleidooi om regels gelijk te trekken voor zowel de elektrische fiets als fatbike is om meerdere redenen zinvol”, zegt Martijntje Bakker, directeur/bestuurder van VeiligheidNL. “Niet alleen omdat ze lastig van elkaar te onderscheiden zijn, maar vooral ook omdat beide fietsen tot relatief veel hersenletsel leiden, wat ernstige en langdurige gevolgen kan hebben, zeker bij deze jonge doelgroep. Als je nu een uitzondering creëert voor de fatbike is het wachten op een nieuw type ‘fiets’ waarvoor weer nieuwe regels gecreëerd moeten worden. Handhaving wordt bovendien eenduidiger als je regels vaststelt voor elke fiets met trapondersteuning.”
Fatbike-ongevallen
In 2023 registreerden de veertien Spoedeisende Hulp-afdelingen die deelnemen aan het Letsel Informatie Systeem van VeiligheidNL 75 slachtoffers van fatbike-ongevallen. In de eerste helft van 2024 waren dit er 140. Bijna de helft (47 procent) van de slachtoffers was 12 t/m 15 jaar oud. Deze trend is vergelijkbaar met die van de elektrische fiets: in de afgelopen vijf jaar steeg het aantal slachtoffers van 12 t/m 17 jaar met 319 procent.
Van de fatbike-slachtoffers van 12 t/m 15 jaar heeft 24 procent hersenletsel, twee keer zo vaak als bij ongevallen met een gewone fiets in deze leeftijdsgroep. Bij ongevallen met de e-fiets is dit aandeel 22 procent, vergelijkbaar met de fatbike. Zie voor alle cijfers de factsheet van VeiligheidNL.
Extra gegevens
Om extra inzicht te krijgen houdt men in de week van 30 september tot en met 6 oktober 2024 op 79 Spoedeisende Hulp-afdelingen van ziekenhuizen in Nederland het aantal ongevallen met fatbikes, e-fietsen en gewone fietsen bij en verzamelt men gegevens over leeftijd, helmdracht en ernst van het letsel. Deze actie is een samenwerking tussen de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen, de Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie, Artsen voor Veilig Fietsen en VeiligheidNL.
Aantal fatbikes
Niemand weet hoeveel fatbikes er precies in Nederland rondrijden, zo blijkt uit navraag van NU.nl bij Veilig Verkeer Nederland, RDW, de Fietsersbond en BOVAG. Dit komt onder meer omdat er veel fatbikes verkocht worden via websites als AliExpress en er geen kentekenplicht is. Daardoor is het lastig in te schatten hoe groot het probleem met fatbikes nu precies is.
Tweede Kamer
Dinsdag 24 september heeft een meerderheid van de Tweede Kamer voor een motie voor een minimumleeftijd van 14 jaar en een helmplicht voor fatbikes gestemd. Het is nog de vraag of de regels echt zullen veranderen. Minister Barry Madlener heeft eerder al aangegeven
een onderscheid tussen e-fietsen en fatbikes niet zinvol te vinden en alleen maatregelen voor beide te willen nemen.
Bronnen: VeiligheidNL, Nu.nl, NOS.nl