Ben jij wel eens van de fiets gevallen of ergens tegenaan gebotst, zonder dat iemand anders betrokken was? Door een hobbeltje dat je niet had gezien, of een iets te scherpe bocht? ‘Domme pech’ wordt dan vaak gedacht. In de meeste gevallen houd je er hoogstens een schaafwond aan over. Alleen is dat niet voor iedereen zo. Het aantal ouderen dat met dit soort ‘enkelvoudige fietsongevallen’ ernstig letsel oploopt wordt steeds groter. 

Bij dit soort ongevallen zijn er geen andere verkeersdeelnemers betrokken. Vaak is er sprake van een botsing met een object, een val zonder botsing (uitglijden) of vallen tijdens op- en afstappen. Zelf maatregelen nemen kan een oplossing zijn, maar soms is dat niet voldoende. Het kan ook zijn dat de verkeerssituatie of omgeving onveilig is. Dan is het handig om dit te melden bij wegbeheerders zoals de gemeente, Rijkswaterstaat of de provincie. 
 
Daarom zijn we op zoek naar ideeën om ouderen en wegbeheerders bewuster te maken van de risico’s van enkelvoudige fietsongevallen zodat ze de juiste maatregelen treffen! Heb jij hiervoor een oplossing? Dan ontvangen we graag jouw concept! 
 
Oudere fietsers, enkelvoudige ongevallen en maatregelen nemen
Fietsen is belangrijk voor iedereen en zeker op latere leeftijd. Voor oudere fietsers is fietsen meer dan vervoer. Het zorgt ervoor dat ze fitter en zelfstandiger blijven en het brengt positiviteit, een gevoel van vrijheid en mooie herinneringen. 
 
Uit onderzoek blijkt dat fietsongevallen bij ouderen voornamelijk ‘enkelvoudig’ zijn. Door de kwetsbaarheid van ouderen is het belangrijk dat ouderen zich bewust zijn van het risico. Alleen beseffen niet alle oudere fietsers dat zich: “Dat overkomt mij toch niet, ik fiets nog alsof ik 20 ben”. Tegelijkertijd kan informatie over enkelvoudige ongevallen bedreigend ervaren worden: “Als het gevaarlijk is, moet ik dan helemaal stoppen met fietsen? Dat wil ik niet!”
 
Ouderen kunnen zelf een aantal maatregelen nemen: staat het zadel op de juiste hoogte, heb je de juiste schoenen aan, is je bril nog op de juiste sterkte? Of aanpassingen aan de fiets zoals een extra spiegeltje, een fiets met een lagere instap of het dragen van een fietshelm. Tips en informatie over het nemen van maatregelen zijn er genoeg. Er is zelfs een speciale website voor: Programma Doortrappen (Registreer je onder 'Partners & Professionals' om toegang te krijgen tot de gehele digitale toolkit met interventies en communicatiemiddelen). De uitdaging ligt vooral bij de bewustwording creëren bij iedereen die met enkelvoudige fietsongevallen te maken heeft, zoals oudere fietsers en wegbeheerders. Zo kunnen we samen werken aan een oplossing.

 
Kortom: Hoe worden ouderen en wegbeheerders bewuster van het risico van ‘enkelvoudige fietsongevallen’ en de maatregelen die genomen kunnen worden om ze te voorkomen?
 

Waar zijn we naar op zoek?
We zijn op zoek naar creatieve ideeën waarmee er bewustwording wordt gecreëerd onder oudere fietsers en/of wegbeheerders. Ideeën waardoor risico op enkelvoudige fietsongevallen bespreekbaar wordt, manieren waarop we ouderen kunnen helpen voorbereid op de fiets te stappen, en/of maatregelen die helpen de gevaarlijke situaties in de omgeving te verbeteren. Zonder angstig te worden om te gaan fietsen, want het doel is uiteindelijk dat er méér gefietst gaat worden!
 
De oplossing mag van alles zijn. Je kan een oplossing bedenken voor bewustwording bij alleen wegbeheerders, of alleen voor oudere fietsers. Heb je een idee voor beiden? Dat zou helemaal fantastisch zijn!
 
Denk bijvoorbeeld aan:

• Een gedragsinterventie die bewustwording creëert onder (oudere) fietsers.
• Tools/tips om een gesprek over veilig fietsen tussen ouderen onderling of bijvoorbeeld met ouderen en makers van fietsen en fietspaden te starten.
• Een betere term voor het begrip ‘enkelvoudige fietsongevallen’ waardoor het makkelijker bespreekbaar en herkenbaar wordt.
• Verbeteren van de meldpunten voor gevaarlijke situaties.
• Tools om de risico’s van enkelvoudige ongevallen tastbaar te maken voor wegbeheerders.

 
Tip: bekijk de website www.doortrappen.nl, met informatie over bewustwording en risico’s speciaal voor de wat oudere fietsers. Registreer je onder 'Partners & Professionals' om toegang te krijgen tot de gehele digitale toolkit met interventies en communicatiemiddelen.
 
Waar zijn we niet naar op zoek?
Een app, website of een (media) campagne. Die zijn er al genoeg! De uitdaging zit ‘m in bewustwording creëren, het gesprek voeren en gerichte acties om problemen daadwerkelijk aan te pakken.  
 
Prijzengeld
Het totale prijzengeld is € 3.000,- en wordt verdeeld onder de beste 5 inzendingen. De verdeling is als volgt:

• 1e prijs € 1.250,-*
• 2e prijs € 750,-*
• 3e prijs € 500,-*
• 4e prijs € 250,-*
• 5e prijs € 250,-*

*De genoemde bedragen zijn netto bedragen en zullen gegarandeerd worden uitgekeerd.

 
Jouw inzending (max 4 A4, pdf bestand van max. 10mb)
Jouw inzending bestaat uit maximaal 4 pagina’s/slides waarin de volgende onderdelen zijn uitgewerkt:
 

• Korte analyse (max 1 A4): Ga op onderzoek uit en vertel ons de belangrijkste punten die je ontdekt! Bel je opa’s, oma’s, (oud)tantes, etc. en vraag ze of zij al eens een ‘enkelvoudig fietsongeval’ gehad hebben. Weten ze wat we bedoelen met enkelvoudig? Hoe kwam dat? Wat gebeurde er? Hebben ze wel eens nagedacht over maatregelen die ze zelf zouden kunnen nemen om veilig te (blijven) fietsen? Waarom wel of niet? Wat vinden ze van het onderwerp, wat denken ze zelf dat ze zou helpen om zich voor te bereiden op veilig doorfietsen?
• Jouw concept (max 3 A4): Geef een zo concreet mogelijke beschrijving van het door jou bedachte concept en beschrijf waarom jij verwacht dat ouderen en/of hun naasten of hulpverleners hierdoor bewuster zullen gaan nadenken over mogelijke voorbereidingen / aanpassingen om veilig te kunnen blijven (door)fietsen. Wie of wat is er nodig voor deze oplossing?

N.B. probeer je inzending zo visueel mogelijk te uit te werken (met afbeeldingen, visuals en/ of schetsen. Filmpjes en andere media mogen ook. Zet die als link in de pdf).
 

• Concepts in English are more then welcome.
• Wanneer je meerdere concepten instuurt, dan mag je dezelfde analyse gebruiken. Voeg die bij elk concept toe.

 
Beoordelingscriteria 
De concepten worden beoordeeld door een vakkundige jury op de volgende onderdelen:

• Inventiviteit: Hoe slim/creatief is jouw idee / oplossing? 
• Verwachte impact: Welke doelgroep bereiken we en hoeveel mensen uit deze doelgroep worden bewuster van het risico? 
• Uitvoerbaarheid: Hoe gemakkelijk of duur is het om uit te voeren?

 
Timeline van de challenge

• 18 mei 2020: Lancering challenge 
• Zondag 28 juni 2020 23:59: Deadline challenge
• 29 juni – 10 juli: Beoordeling van de concepten.
• Vrijdag 10 juli: Uitslag bekend
• September: presentatie winnende concepten (optioneel)

Download HIER het wedstrijdreglement van deze challenge die naast de gebruikersvoorwaarden van Battle of Concepts van toepassing zijn op deze challenge.
 
Heb je vragen die je graag zou willen stellen?
Dat kan via de discussiepagina!
 
 
Extra informatie
In onderzoeken (NL)/(ENG) over de risicoperceptie van enkelvoudige ongevallen door oudere fietsers staat extra informatie over enkelvoudige ongevallen bij ouderen. Een aantal belangrijke, relevante punten hieruit zijn:

• Enkelvoudige ongevallen worden ervaren als ‘pech’, het kan iedereen overkomen en worden liever niet geassocieerd met ouder worden. Men heeft er vaak moeite mee om te accepteren dat je als fietser ‘schuld’ zou hebben, of door veroudering niet juist of snel genoeg reageert.
• De naam ‘enkelvoudig’ is misleidend. Kwetsbaarheid ontstaat door een interactie van veel factoren en meerdere verantwoordelijken. Niet alleen oudere fietsers maar ook de overheid, wegbeheerder, fietsenfabrikant en andere weggebruikers hebben een verantwoordelijkheid.
• Oudere fietsers denken dat ze zelf weinig invloed kunnen hebben op enkelvoudige ongevallen. Informatie hierover kan bedreigend zijn. Het zou ertoe kunnen leiden dat fietsen minder leuk wordt, of zelfs dat je zou moeten overwegen om te stoppen. Ook kan een gevoel van ‘gebrek aan controle’ ontstaan, omdat de oorzaken schimmig lijken te zijn (geen duidelijke botsing met een ander).

 
In de onderzoeksrapporten wordt ook meer informatie gegeven m.b.t. factoren die een rol kunnen spelen bij enkelvoudige fietsongevallen. Een samenvatting daarvan:

• De combinatie van achteruitgang in sommige functies (minder spierkracht, lenigheid en coördinatie).
• Kenmerken van de fiets (stabiliteit) en de infrastructuur (kwaliteit van het wegoppervlak, de aansluiting met de berm, zichtbaarheid van de weg en obstakels).
• Fysieke kwetsbaarheid van ouderen, waardoor ze ernstiger letsel oplopen als er een ongeval gebeurt. De fiets biedt geen bescherming. Ook onder jongeren komen veel enkelvoudige fietsongevallen voor, maar meestal krabbelen zij gemakkelijk weer op na een val.

 
Deze challenge wordt georganiseerd door het ministerie van IenW en Tour de Fource 
Tour de Force is een samenwerking tussen overheden (het Rijk, de provincies, vervoerregio’s en gemeenten), marktpartijen, maatschappelijke organisaties, kennisinstituten en platforms die zich inzetten voor een sterker fietsbeleid in Nederland

Bekijk hier de briefing