Platform Veilig fietsen

Het gedrag van oudere fietsers in een cognitief complexe verkeerssituatie

  • Soort:Onderzoeksrapporten
  • Auteur:G.H.J. Tolkamp
  • Uitgever:Rijksuniversiteit Groningen
  • Datum:01-07-2016

Bachelorthesis waarin is onderzocht of oudere fietsers zich anders gedragen dan niet-oudere fietsers op een kruising met tegelijk groen voor fietsers, en ook hoe oudere fietsers deze verkeerssituatie subjectief ervaren.


 

Klik op de knop om de link te openen (opent in een nieuw venster)

downloaden
  • Steeds meer ouderen in Nederland blijven fietsen. Aangezien mobiliteit een belangrijke bijdrage levert aan de ervaren Quality of Life, is dit een goede zaak. De keerzijde van de medaille is echter dat het aantal oudere fietsers dat een ongeluk krijgt met zwaar letsel of zelfs de dood als gevolg groeit. De vergrote kans op een ongeluk als oudere fietser wordt veroorzaakt door de cognitieve en fysieke achteruitgang die gepaard gaat met ouder worden. En vanwege de verhoogde fysieke kwetsbaarheid van ouderen zijn de gevolgen van een ongeluk zwaarder. In dit onderzoek is gekeken of oudere fietsers zich anders gedragen dan niet-oudere fietsers op een kruising met tegelijk groen voor alle fietsers, en hoe oudere fietsers deze verkeerssituatie subjectief ervaren. De algemene verwachting was dat ouderen zich voorzichtiger gedragen dan niet-ouderen, en dit is onderzocht aan de hand van vier vragen; ‘Komen ouderen vaker te laat aan de overkant van de kruising vanwege voorzichtig gedrag’, ‘Vertonen ouderen vaker vermijdend gedrag op deze kruising’, ‘Vertonen ouderen vaker voorzichtig gedrag bij het links afslaan’ en ‘Stappen ouderen vaker helemaal af voor de kruising, en levert dit problemen op bij het wegfietsen’. Het betreft een observationeel onderzoek, waarbij ouderen en niet ouderen zijn gefilmd op een kruising met tegelijk groen voor alle fietsers. Wat betreft de subjectieve ervaring van de ouderen tijdens het fietsen over dit type kruispunt, was de verwachting dat ouderen naarmate ze ouder worden meer angst, en minder zekerheid, aangenaamheid en veiligheid ervaren. Dit is onderzocht door middel van een vragenlijst. Uit de resultaten van de observatie komt naar voren dat ouderen vaker te laat aan de overkant komen vanwege voorzichtig gedrag, en dat ze vaker vermijdend gedrag vertonen. Over voorzichtig gedrag van de oudere fietser bij het links afslaan zijn moeilijk te interpreteren resultaten gevonden, en voor het op- en afstapgedrag schoot de kwaliteit van de camera tekort om dit te analyseren. Uit de vragenlijst blijkt dat ouderen, naarmate de leeftijd stijgt, meer angst ervaren op dit kruispunt. Voor veiligheid, zekerheid en prettigheid zijn geen effecten gevonden. Daarnaast geven bijna alle deelnemers van de vragenlijst aan dat ze hun gedrag aanpassen op een kruising met tegelijk groen. De meest voorkomende aanpassingsgedragingen zijn ‘beter uitkijken’, ‘geconcentreerder fietsen’ en ‘langzamer fietsen’. Deze gedragingen duiden op voorzichtiger gedrag, en verklaren mogelijk de gevonden resultaten bij de observaties. Vervolgonderzoek zou moeten uitwijzen of deze gedragsaanpassingen voortkomen uit zelfregulatie of uit onzekerheid.

Relevantie

Terug naar 'Kennisbank'
Submenu openen

Het gedrag van oudere fietsers in een cognitief complexe verkeerssituatie

Scroll naar boven