Dat blijkt uit de Verkeersveiligheidsverkenning 2030 die de SWOV heeft uitgebracht. Deze volgt op het in december door het ministerie van IenM uitgebrachte Strategisch Plan Verkeersveiligheid 2030 (SVP). En dat plan moet de aanzet geven voor een uiteindelijke doestelling van nul verkeerdoden in 2050.
Het SVP omvat in grote lijnen de stappen die nodig zijn om het aantal verkeersslachtoffers in 2030 al aanzienlijk te reduceren. Maar wat opvalt, aldus de SWOV, is dat veel van de oplossingsrichtingen verkennend of flankerend van aard zijn. ‘Deze oplossingsrichtingen zijn nuttig of zelfs voorwaardelijk, maar besparen op zichzelf nog geen verkeersslachtoffers. Bij de verdere uitwerking van het SPV in uitvoeringsagenda’s is het
essentieel de stap te maken richting concrete maatregelen. Concrete maatregelen zijn namelijk
noodzakelijk voor een verdere daling in het aantal verkeersslachtoffers.’
De SWOV heeft een aantal van die maatregelen doorgerekend en komt tot de conclusie dat zo’n 15 miljard euro nodig is voor de nul-optie in 2050. ‘Hoewel fors, zijn deze investeringen beduidend lager dan de jaarlijks terugkerende maatschappelijke kosten van verkeersongevallen (nu nog ongeveer 14 miljard euro per jaar). Bovendien is in het verleden vastgesteld dat investeringen in meer verkeersveiligheid tot de meest renderende van de overheid kunnen behoren’, zo betoogt de SWOV.
Maar om de doelstelling te halen, moet al heel veel in gang worden gezet tussen nu in 2030. En naast extra inzet op snelheidsovertredingen en alcoholgebruik, zijn het vooral de maatregelen voor de fietser die veel zoden aan de dijk zetten.
Opvallend is de nadruk die de SWOV legt op een bij voorbaat omstreden maatregel als de invoering van de fietshelm. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat een de fietshelm het risico op dodelijk hoofdletsel met 71% terugdringt en het risico op ernstig hoofdletsel met 60%, aldus de SWOV. Als iedereen die in 2030 zou dragen, zou het aantal verkeersdoden met 80 tot 100 teruglopen en het aantal ernstig gewonden met rond de 5000.
Verder verwacht de SWOV veel van het vergevingsgezind uitvoeren van fietspaden. Bekend is dat bij een groot deel van de fietsongevallen geen ander voertuig te betrokken. Het gaat dan om botsingen tegen troittoirbanden, gladwegdek, enzovoort. Tot een derde van deze enkelvoudige fietsongevallen is te voorkomen door aanpassing van de infrastructuur hetgeen 25 tot 35 verkeersdoden en ruim 6000 ernstig verkeersgewonden zou schelen.
De SWOV merkt verder nog op dat het SVP veel verwacht van voorlichting en educatie en via deze kanalen beïnvloeden van de sociale norm. Voor maatregelen in de sfeer van voorlichting en educatie geldt dat zij belangrijk zijn en van toegevoegde waarde zijn bij bijvoorbeeld handhavingsmaatregelen en infrastructurele maatregelen, maar dat zij als op zichzelf staande maatregel weinig tot geen (blijvend) effect zullen hebben.