Bijna-ongevallen komen veel vaker voor dan ongevallen met schade of letsel. De analyse hiervan kan daardoor inzicht bieden in de onderliggende oorzaken van verkeersonveiligheid en helpen om toekomstige ongelukken te voorkomen.
De deelnemers aan de studie, 60 volwassenen die op de fiets naar hun werk gingen in Londen, kregen van de onderzoekers van het University College Londen een helm met een GoPro-camera mee waarmee ze twee weken moesten rondfietsen. De camera gaf 360 graden beeld. Iedere keer als ze een bijna-ongeluk hadden moesten de deelnemers “near-miss” zeggen. Met stemherkenning konden de onderzoekers daarna op basis van het tijdstip van de bijna-ongevallen de juiste beelden uit de opnames halen. Hiermee registreerden ze bijvoorbeeld voor elke gebeurtenis de betrokken weggebruikers, verkeersdrukte, de mate van gemengd verkeer, fietsinfrastructuur en weg- en kruispuntkenmerken.
 
Bijna-ongevallen
Bij de meeste bijna-ongevallen kregen de deelnemers te weinig ruimte van automobilisten bij het passeren. Daarna kwamen bijna-ongevallen waarin fietsers werden gesneden door automobilisten die links- of rechtsafsloegen of een parkeerplaats of zijstraat verlieten. De meeste bijna-ongevallen vonden plaats in de avondspits, in de ochtend waren er minder. De snelheid van de fietsers was voorafgaand aan de incidenten lager dan 30 km/h en meestal was er een auto bij betrokken. De meeste ongevallen vonden plaats op wegen zonder fietsinfrastructuur, hoewel snijden vaker voorkwam bij vrijliggende fietspaden.
In totaal registreerden de deelnemende fietsers zo’n honderd bijna-ongevallen, ongeveer één per drie uur. Mannen legden meer bijna-ongelukken vast dan vrouwen, vooral bij het met te weinig ruimte passeren maar ook bij het verlaten van parkeerplaatsen. Ze reden ook vaak harder bij bijna-ongelukken. Vrouwen hadden meer bijna-ongelukken met voetgangers.
 
Risico
De onderzoekers berekende het risico op een ongeval op basis van het aantal bijna-ongevallen per 100 kilometer. Uit deze analyse bleek dat het risico toenam tijdens de ochtendspits en als men langer op 50 km/h-wegen fietst. Een hogere fietssnelheid en langer fietsen op gedeelde infrastructuur leidde tot een lager risico. Deelnemers die het voorafgaande jaar geen fietsongeluk hadden gehad rapporteerden relatief minder bijna-ongevallen.
 
Advies
Op basis van de resultaten adviseren onderzoekers aan beleidsmakers om campagnes in te zetten om automobilisten aan te sporen fietsers meer ruimte te geven en op te passen bij het afslaan. Ook zou er meer fietsinfrastructuur moeten komen zodat mensen veiliger kunnen fietsen. Niet alleen op drukke straten maar ook in rustiger woonwijken, die sommige fietsers prefereren om doorheen te fietsen.  
 
Nederland
Het is de vraag of de resultaten van dit onderzoek direct toepasbaar zijn op de Nederlandse situatie. De fietsinfrastructuur is hier uitgebreider en automobilisten zijn meer gewend aan fietsers op de weg dan in Groot-Brittannië. De methode om onderzoek te doen naar bijna-ongevallen is mogelijk wel interessant om in te zetten.


Bron: Road Safety Knowledge Center