Het heeft veel voordelen als veel mensen op de fiets naar hun werk gaan of boodschappen doen, zoals in Nederland. Aan geografische omstandigheden als klimaat en de aan- of afwezigheid van heuvels kunnen beleidsmakers weinig veranderen. Maar als het Nederlandse succes van andere factoren afhankelijk is, zoals de hoge kwaliteit van de stedelijke infrastructuur, individuele houding en mobiliteitscultuur, dan is er potentie om dit ook in andere Europese steden toe te passen.
Amerikaanse en Oostenrijkse wetenschappers hebben met een vragenlijstonderzoek onder inwoners van 31 Europese landen geprobeerd om de belangrijkste factoren voor de grootschalige adoptie van de fiets voor woon-werkverkeer en boodschappen aan te wijzen en daarmee te begrijpen hoe Europese, nationale en lokale overheden fietsen zo goed mogelijk kunnen stimuleren. De uitkomsten van dit onderzoek zijn in september 2023 gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Travel Behaviour and Society. 
 
Resultaten
Uit de resultaten blijkt dat demografische en sociaal-culturele factoren belangrijke voorspellers van de beslissing om een fiets te gebruiken voor noodzakelijke reizen. Respondenten die in een stad wonen, een laag inkomen hebben en/of man zijn, pakken relatief eerder de fiets tijdens zomer en winter. Er waren maar weinig geografische variabelen die een sterke relatie met de fietskeuzes hadden. Alleen respondenten die in heuvelachtige of hooggelegen gebieden wonen, fietsen vermoedelijk minder. Tijdens warme zomers fietsen minder mensen, koud winterweer en neerslag hadden geen effect.
Verder is er een correlatie tussen de aanwezigheid van fietsinfrastructuur en hoeveel er gefietst wordt, maar de landen met de meeste respons op veranderingen in die infrastructuur zijn ook de landen waarin mensen het meest op de fiets naar hun werk gaan. Sociaal-culturele voorzieningen zouden vooraf moeten gaan aan de aanleg van fietsinfrastructuur, wil deze het optimale effect hebben.
 
Sociale innovatie
De auteurs van het artikel concluderen dat geografische factoren de grootschalige adoptie van fietsen niet in de weg staan, behalve in gebieden op hoogte, met veel heuvels of met warme zomers. Beleidsmakers kunnen het fietsen in eerste instantie het beste stimuleren door het ondersteunen van het proces van de sociale innovatie en het bouwen van een fietscultuur. Sociale innovatie in fietscultuur is gestoeld op verandering in sociale relaties, interacties en het delen van kennis om de betrokkenheid van burgers bij fietsen te vergroten en verdiepen. In een vervolgstap kan men de fietsinfrastructuur aanpakken.
 
Achtergrond
Het onderzoek is gebaseerd op een online vragenlijst over klimaat en energie in het kader van het ECHOES Horizon 2020 project, die in 2018 door bijna 15.000 respondenten is ingevuld. In de vragenlijst moesten respondenten naast vragen over hun al dan niet seizoensgebonden fietsgedrag diverse achtergrondvragen beantwoorden over hun persoonlijke situatie, mobiliteitsgedrag, motivatie en houding ten opzichte van thema’s als klimaat, energie en transport. De data uit de vragenlijst werden aangevuld met gegevens over geografische omstandigheden, luchtkwaliteit en openbaar vervoer op de woonlocatie van de respondent.