Net als bij de Rijksoverheid is er ook bij de gemeente Breda aandacht voor verkeersveiligheid. In het kader van het provinciaal verkeersveiligheidsbeleid, uitgesproken ‘maak van de nul een punt’, gaat in 2013 speciale aandacht uit naar de fiets. Mede hierdoor heeft de gemeente de ambitie nog fietsveiliger te worden en wil daartoe weten waar knelpunten liggen op het gebied van fietsveiligheid. Het doel van dit onderzoek is:
Opstellen van een fietsveiligheidsplan voor de gemeente Breda waarin is weergegeven wat de knelpunten zijn op het gebied van fietsveiligheid en waarin infrastructurele en/of mensgerichte maatregelen worden voorgesteld om deze knelpunten op te lossen. |
Dit rapport bevat infrastructurele en mensgerichte maatregelen die gemeente Breda kan uitvoeren om de fietsveiligheid binnen de gemeente te verbeteren. De gegeven infrastructurele maatregelen zijn zowel generiek (gemeentebreed) als locatiegericht. Dit vanwege het feit dat knelpunten op het gebied van fietsveiligheid niet perse locatiegebonden hoeven te zijn. De mensgerichte maatregelen zijn van toepassing op bepaalde doelgroepen of voor alle inwoners van de gemeente Breda.
Verkeersveiligheid kent een objectieve en een subjectieve kant. Bij de objectieve kant gaat het om meetbare gegevens zoals ongevallen. Bij de subjectieve kant gaat het om het onveilige gevoel dat mensen in het verkeer hebben. Beide verschijningsvormen hebben een andere benadering van de aanpak nodig. In de risicocijfers met betrekking tot de fiets zijn enkele doelgroepen oververtegenwoordigd. Dit zijn kinderen (0-11), jongeren (12-17) en ouderen (75+). Deze kwetsbare verkeersdeelnemers dienen speciale aandacht te krijgen om voor deze doelgroepen een veilige fietsverplaatsing mogelijk te maken. Mensgerichte maatregelen dienen te worden afgestemd op de doelgroep. Fietsonveiligheid is voor een deel te wijten aan de infrastructuur. Bij het ontstaan van enkelvoudige fietsongevallen speelt de infrastructuur zelfs voor 50% een rol. De mens staat echter voor het grootste deel aan de basis van het ontstaan van fietsongevallen. Met mensgerichte maatregelen kan worden ingespeeld op verschillende doelgroepen om een positieve gedragsverandering te bewerkstelligen.
Met behulp van het internetplatform ‘Viastat’ zijn de locaties en oorzaken van fietsongevallen tussen 2006 en 2010 achterhaald. De belangrijkste oorzaak van fietsonveiligheid is het ‘niet verlenen van voorrang of doorgang’. Op de tweede plaats staat het ‘negeren van rood licht’. Voor de gemeente Breda is een top 15 van de gevaarlijkste fietslocaties gemaakt. Van deze 15 worden er of zijn er al 10 aangepakt. Voor de overige 5 zijn infrastructurele maatregelen opgesteld. Om de fietsonveilige locaties aan te pakken zijn locatiegerichte infrastructurele maatregelen voorgesteld. De maatregelen lopen uit een van ‘het aanpassen van de VRI’ tot het reconstrueren van de locatie. De maatregelen voor de locaties zijn opgedeeld in maatregelen op korte of lange termijn. Er is bij het opstellen rekening gehouden met de financiële en planologische haalbaarheid. Ook zijn generieke infrastructurele maatregelen voorgesteld om onder andere de enkelvoudige fietsongevallen aan te pakken. Ook kunnen enkele van deze maatregelen worden gebruikt om de hoofdoorzaken van fietsveiligheid in de gemeente Breda aan te pakken.
Met de voorgestelde mensgerichte maatregelen kan met name de fietsveiligheid van de kwetsbare verkeersdeelnemers worden verbeterd. Deze lopen uiteen van een fietscursus voor ouderen tot een verkeersquiz voor jongeren. Ook zijn maatregelen voorgesteld voor het aanpakken van de hoofdoorzaken van fietsveiligheid in de gemeente Breda. Dit kan onder andere door het plaatsen van een artikel in de kranten met daarin de verkeersregels of het toepassen van een verkeerslicht dat communiceert met de gebruiker.
Het is aan de gemeente Breda om te bepalen wanneer zij de maatregelen willen toepassen, maar het is verstandig om de infrastructurele maatregelen op locatie op korte termijn toe te passen om snel winst te kunnen behalen. Verder is het verstandig dat zij met bewoners en belangengroepen probeert de gevaarlijke locaties op het fietsnetwerk boven water te krijgen, om zo de generieke infrastructurele maatregelen effectief in te zetten. Tevens is het verstandig dat de gemeente de mensgerichte maatregelen onder brengt onder een vast uitvoeringsprogramma om zo de herkenbaarheid te vergroten. Door het toepassen van de maatregelen kan de gemeente Breda weer een stukje fietsveiliger worden.