De reistijdverhouding fiets/auto, de parkeerkosten en het aandeel ov in de modal split zijn de belangrijkste verklarende factoren voor het fietsgebruik in een gemeente. Daarnaast heeft de oppervlakte van het bebouwde gebied en de samenstelling van de bevolking invloed op het gebruik van de fiets.

Dit blijkt uit een studie van Research voor Beleid in opdracht van het Fietsberaad. De studie was erop gericht een model te ontwikkelen waarmee de verschillen in fietsgebruik tussen gemeenten kunnen worden verklaard.
Daartoe werd een groot aantal mogelijk invloedsfactoren geanalyseerd, vari�rend van het aantal studenten, allochtonen, en mensen met WW-uitkering tot en met aantal auto's per huishouden, de oppervlakte van het bebouwd gebied en de heuvelachtigheid van het terrein.
Van de in totaal 61 onderzochte invloedsfactoren bleken er uiteindelijk 11 het meest relevant, met het aandeel bus, tram of metro in de verplaatsingen, de parkeerkosten en de reistijdverhouding fiets-auto als sterkste beleidsrelevante factoren.
Op basis van deze uitgangspunten werd een model ontwikkeld. Het model omvat autonome factoren, dat wil zeggen factoren die niet direct door het verkeersbeleid in een gemeente te be�nvloeden zijn, en beleidsfactoren waarvoor dat wel geldt.
Het fietsgebruik wordt verklaard door een combinatie van deze twee typen factoren. Door van het fietsgebruik het niet-be�nvloedbare autonome deel af te trekken, krijg je de waarde van de bijdrage van beleidsfactoren in het model aan het fietsgebruik. Anders gezegd, daar blijkt dan uit welke ruimte een gemeente feitelijk heeft om het fietsgebruik te bevorderen.
Toegepast in de op een aantal gemeenten, blijkt dat bijvoorbeeld Groningen, Middelburg en Nijmegen een hoog fietsgebuik kennen, ook als gecorrigeerd wordt voor autonome factoren. In Terneuzen, Heerlen en Alphen is het fietsgebruik laag, gecorrigeerd voor autonome factoren. Hier is beleidsmatig nog veel te winnen, concluderen de onderzoekers van Research voor Beleid.
Download rapport: Verklaringsmodel voor fietsgebruik gemeenten [pdf]