Er zijn drie categorieën: steden met meer dan 50.000 inwoners, steden tussen 20.000 en 50.000 inwoners en gemeenten met minder dan 20.000 inwoners. In elke categorie wordt de Fietsgemeente 2012 verkozen. Meer dan een vijfde van alle Vlaamse steden en gemeenten hebben zich ingeschreven. De gemeenten zien de verkiezing als kans om het fietsvriendelijke imago van de stad of gemeente een impuls te geven. Bovendien kunnen de gemeenten een prijs winnen ter waarde van maximaal 50.000 euro, om te zetten in ‘hardware’, zoals een fietsenstalling, dienstfietsen, een fietstelpaal, enzovoort. De selectie gebeurt op basis van een waslijst aan criteria (infrastructuur, sensibilisering, fietsenstallingen, fietsvergoeding, samenwerking politie, scholen, co-modaliteit, enz.). Een extern bureau gaat de genomineerde gemeenten daarna bezoeken. In juni 2012 wordt de winnaar bekend gemaakt.