De Milieudienst van de gemeente Groningen strooit ruim 1000 km, waarvan 307 km fietspaden/routes. Dit is het gehele hoofdfietsroutenet. Deze routes zijn momenteel goed begaanbaar, zo meldt de gemeente. Verder worden in Groningen ook solitaire fietspaden of fietsroutes gestrooid, zolang als deze maar onderdeel uitmaken van het hoofdfietsroutenet. ‘De onderliggende woonstraten en fietspaden strooien we niet. Daar kan het dus momenteel glad zijn.’
Dit is representatief voor het algemene beeld dat naar voren komt uit een rondgang langs diverse gemeenten met de vraag naar het strooibeleid voor fietsroutes. Hoofdfietsroutes worden steevast genoemd als belangrijkste aandachtspunt. Zo meldt Zwolle dat anderhalf jaar geleden het gladheidsbestrijdingsplan nog is geactualiseerd en verbeterd. ‘Wij doen als gemeente ons best om te handelen naar dat vastgestelde plan, waarin keuzes zijn gemaakt en prioriteiten gesteld. In ieder geval zijn de hoofdfietsroutes erin opgenomen. De voorzitter van de Fietsersbond heeft op nieuwjaarsdag 50 km door de stad gefietst en was over het algemeen tevreden.’
Aanbevelingen versus praktijk
In de aanbevelingen uit Ontwerpwijzer Fietsverkeer (CROW-publicatie 230) staat onder meer dat gladheidsbestrijding voor fietsers belangrijker is dan voor auto's, omdat de fiets een evenwichtsvoertuig is. Ook moet er speciale aandacht zijn voor de strooiroute en in te zetten materiaal, zoals de breedte van de voertuigen, paaltjes in het wegdek et cetera. Bovendien wordt gesignaleerd dat overheidsdiensten meestal droog zout gebruiken, maar dat natzout een trend is. De voordelen hiervan zijn een betere hechting aan het wegoppervlak en een beter strooipatroon. Deze voordelen zijn op fietspaden echter niet zo groot als op de hoofdrijbaan, omdat fietsers het zout niet inrijden.
Bij sneeuwval vraagt de gladheidsbestrijding extra aandacht: "Aanbevolen wordt vóór sneeuwval preventief op fietsverbindingen te strooien. Tijdens de sneeuwval kan in één gang worden geborsteld of geploegd in combinatie met droogzoutstrooien", aldus de Ontwerpwijzer.
Maar wat als de sneeuwval buitengewoon is en er onvoorziene zaken optreden als strooizouttekort? Haarlem meldt dat de hoeveelheden sneeuw zo extreem waren dat borstelen nauwelijks effect had. ‘Borstels raakten vol met sneeuw. Bovendien kampt Haarlem met tekort aan strooizout. Ook sneeuwschuivers waren niet in voldoende mate aanwezig. Door de enorme hoeveelheid sneeuw zijn de wegen en fietspaden glad, ook nog de dagen erna. De fietspaden blijven duidelijk langer glad dan de hoofdwegen door de intensiteiten. Voor de gemeente is een strooiplan van kracht waarin de prioriteiten zijn vastgelegd. Hoofdfietsroutes zijn hierin opgenomen. De fietscoördinator kan prioriteiten aangeven en bij klachten of uit waarneming stelt de strooidienst de plannen bij.’ De gemeente nuanceert de ‘gladde’ situatie voor fietsers met de opmerking dat gedurende de hevige sneeuwval en de periode erna fietsers beter vooruitkomen in de sneeuw dan het autoverkeer. ‘De huidige situatie op fietspaden, en overigens ook voetpaden, is dat er een soort van poederachtige sneeuwlaag ligt die nauwelijks verijst maar ook niet makkelijk wordt weggereden.’
Gladde woonwijken
Het Nederlandse beeld is dat hoofdfietsroutes, waar de omstandigheden dat toestaan, begaanbaar worden gehouden. De rest van de fietsroutes, waaronder de wegen in de woonwijken, heeft weinig tot niet de aandacht van de strooidiensten. De gemeente Houten heeft ook een gladheidsbestrijdingsprogramma waarin fietsroutes zijn opgenomen. Ondanks flinke sneeuwval zijn hier de hoofdfietsroutes goed begaanbaar gehouden door apart schuiven en pekelen. Gladde woonstraten ziet Houten niet als groot probleem. ‘Gewone woonstraten zijn nog steeds moeilijk begaanbaar. Als een hoofdfietsroute door een woonstraat gaat, is deze woonstraat wel opgenomen in de gladheidsbestrijding. Woningen liggen niet verder dan 300 meter van een hoofdfietsroute, waardoor sneeuw of ijs in de woonstraat niet erg problematisch is. Bovendien is er een wens van veel bewoners om sneeuw in de straat te houden voor sleetje rijden.’ Houten wijst erop dat als er wordt geschoven, er een klein laagje sneeuw achterblijft. Dat kan wel eens tot problemen leiden. In de communicatie probeert de gemeente daarom duidelijk te maken dat fietsverkeer nodig is om het zout op te lossen.