De winter van 2009 – 2010 werd gekenmerkt door de langdurige aanwezigheid van sneeuw, de openbare wegen en fietspaden. Hierdoor is er zeer aanzienlijk ongemak voor fietsers ontstaan.
Naar schatting 8.300 fietsers hebben letsel opgelopen ten gevolge van een val door gladheid. de gladheid is in twee maanden tijd zo’n 10 % van het totaal aantal fietsslachtoffers voor 2010 gevallen. Veel meer fietsers zijn gevallen, met slechts lichte blessures of materiële schade Eveneens hebben veel fietsers hun gedrag en vervoerswijzekeuze noodgedwongen moeten aanpassen.
De centrale vraag van deze studie is hoe de wegbeheerders de bestrijding van gladheid op fietsvoorzieningen kunnen verbeteren. Deze vraag wordt beantwoord aan de hand van een resultaten van een internet-enquête (1035 reacties) en de klachten op het digitale meldpunt Fietsersbond. Hierbij staat de gladheidsbestrijding op hoofdfietsroutes (fietspaden en fietsstroken) centraal. De gladheidsbestrijding daar gezien de hoge aantallen fietsers en grotere kwetsbaarheid voor gladheid centraal moeten staan (CROW 270, 2008).
Uit genoemde enquêtes blijkt dat veel wegbeheerders ruimschoots onvoldoende scoren op van gladheidsbestrijding op hoofdfietsroutes. Slechts een-derde van de gemeentes slaagt gladheid op het grootste deel van het fietsnetwerk te realiseren. Grote steden en gemeentes westen van het land scoren nog slechter. Opvallend is dat wegbeheerders die op weinig locaties gladheid bestrijden, die dat ook veel later doen dan wegbeheerders die de gladheid uitgebreider bestrijden. Gebrek aan aandacht en prioriteit is hier dus de hoofdoorzaak.
De gladheid werd in de winter van 2009 – 2010 vrijwel geheel veroorzaakt door sneeuw. Sneeuw zich nauwelijks door zout bestrijden, zeker niet op fietspaden. Daarom moet bij sneeuw vooral geveegd of geborsteld worden (CROW 270, 2008), het liefst zo snel mogelijk om ijsvorming platrijden voor te zijn. Toch heeft bijna twee-vijfde van de wegbeheerders sneeuw op fietspaden uitsluitend bestreden door zout te strooien. Hier lijkt sprake van een kennislacune bij de wegbeheerders.
Uit de evaluatie van de afgelopen winter komen de volgende aanbevelingen:
• erken de grote risico’s voor fietsers van onvoldoende gladheidsbestrijding op hoofdfietsroutes
• geef de bestrijding op hoofdfietsroutes de hoogste prioriteit en realiseer deze in beginsel
binnen 3, 5 uur conform de geldende CROW-norm
• bestrijd sneeuw op fietspaden door vegen of borstelen, niet zout strooien
• voorkom slechte infrastructuur op fietsroutes, omdat dit bij gladheid tot extra problemen leiden
• maak ’s zomers al een aanvalsplan gladheid, inclusief check materieel
• publiceer de routes met gladheidsbestrijding, bijvoorbeeld op internet