Inleiding

De vraag naar vervoer is onderhevig aan veranderingen onder invloed van technologische, ruimtelijke, maatschappelijke en demografische aspecten. Het politieke klimaat, samen met financiële en ruimtelijke beperkingen, limiteert de mogelijkheden om vervoer-gerelateerde kwesties, die voortvloeien uit de groeiende vraag door de bouw van nieuwe infrastructuur, aan te pakken. Verbetering van bestaande diensten en integratie over de hele reisketen zijn twee opties die deze problemen kunnen aanpakken. Er is echter een gebrek aan (wetenschappelijke) inzichten in de invloed van dienstenupgrades op de prestaties van het bussysteem en een gebrek aan (wetenschappelijke) kennis in de kenmerken van het transportsysteem die netwerkintegratie beïnvloeden. Om te kunnen beoordelen en de integratie in busnetwerken te verbeteren, is inzicht nodig in:

• De verschillen in prestaties en effecten tussen conventionele en hoge kwaliteit busdiensten;
• De oorzaken en gevolgen van netwerkintegratie in Bus-NMT vervoerssystemen;
• De beoordeling van de prestaties van de gehele transportketen als gevolg van transport netwerk integratie, gezien de interactie van het transportnetwerk met zijn omgeving.

Om deze problemen aan te pakken zal een raamwerk moeten worden ontwikkeld, waarmee transportnetwerkintegratie kan worden beoordeeld. Dit leidt tot de volgende onderzoeksvraag:

Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het vervoerssysteem en de omgeving die invloed hebben op tranpsportnetwerkintegratie, hoe hebben deze kenmerken betrekking op de verschillen tussen conventionele bussystemen en hoogwaardige bussystemen, en hoe kunnen deze kenmerken worden beoordeeld aan de hand van een raamwerk?

Conclusies en aanbevelingen

De onderzoeksvraag wordt in drie verschillende stappen beantwoord. De eerste onderzoeksvraag, 'Wat zijn de belangrijkste kenmerken van het vervoerssysteem en de omgeving die invloed vervoer integratie', kan worden beantwoord doordat kenmerken van de buslijn, die integratie beïnvloeden, zijn geïdentificeerd. Deze zijn commerciële snelheid en frequentie. Er zijn ook twee milieukenmerken, waarbij het ruimtelijk niveau rond de stop en de typologie (toegang en uitgang) van de stop, die het verzorgingsgebied beïnvloeden en als zodanig ook de integratie van het systeem. Met grote kwalitatieve competitieve kenmerken, die het succes van R-Net als een hoogwaardige busverbinding (snelheid, frequentie) stimuleren, wordt het verzorgingsgebied van een stop positief beïnvloed: het concurrentievoordeel van het systeem, als gevolg van deze eigenschappen, maakt dat mensenlangere afstanden reizen tot een stop (en zodanig de tweede onderzoeksvraag beantwoorden 'Hoe deze kenmerken betrekking op de verschillen tussen conventionele bussystemen en hoogwaardige bussystemen'). De straal van het verzorgingsgebied rond een hoge kwaliteit bushaltes (R-Net) is veel groter dan die van conventionele lijnen (ComfortNet), zowel omvoor wandel- als fietsgerelateerde toegang- en uitgangverbindingen.

De laatste onderzoeksvraag, 'Hoe kunnen deze kenmerken worden vastgelegd in een kader, dat de integratie-effecten van de gehele transportketen beoordeelt', is beantwoord door de opname van de drie vastgestelde voorwaarden in het raamwerk. Met het raamwerk kan integratie worden beoordeeld, zowel door de analyse van verschillende kenmerken van de verschillende buslijnen, alsmede door vergelijking van verschillende buslijnen behorende tot verschillende soorten busdiensten (bijvoorbeeld conventionele lijnen en hoogwaardige lijnen). Hiernaast maakt het raamwerk mogelijk om nog dieper in te gaan op het begrip van integratie, niet alleen door de kenmerken die verantwoordelijk zijn voor de integratie te analyseren, maar ook door de effecten van het veranderen van deze kenmerken te beoordelen, die zorgen voor een betere integratie in de hele reis keten. Daardoor is het raamwerk geschikt om kenmerken, verantwoordelijk voor integratie, te indentificeren en te beoordelren. Ook is het raamwerk geschikt om effecten van het transportsysteem te beoordelen. Afgezien van deze wetenschappelijke bijdrage, is het raamwerk ook nuttig voor de concessieverlenende overheden en exploitanten van het openbaar vervoer om prestaties van hun bussysteem te helpen beoordelen, en om te aan te geven welke kenmerken kunnen worden verbeterd met het oog op een positieve kosten-batenanalyse uitkomst, die voordelen oplevert zowel voor de concessieverlenende autoriteiten evenals passagiers.