Ineens waren er deze zomer in Amsterdam grotere aantallen deelfietsen van verschillende merken. Bewoners ervaarden ze als overlast. Gemeente Amsterdam en andere gemeenten zijn begonnen met het uitwerken van regulering. Onderdeel daarvan kan zijn dat er voorwaarden aan Interoperabiliteit worden gesteld. Interoperabiliteit is: de mogelijkheid van verschillende systemen om met elkaar samen te werken.

Vrijwel alle huidige aanbieders van deelfietsen ontsluiten de fietsen via een eigen App op de mobiele telefoon. Als er meerdere aanbieders in een stad zijn, moet een klant van al die partijen lid zijn en de app hebben. Veel klanten wil liever maar één keer lid worden, en maar één app downloaden. En daarmee toegang hebben tot alle deelfietsen. Die situatie kan allen ontstaan als interoperabiliteit geregeld is.

Interoperabiliteit en MaaS

Interoperabiliteit moet gezien worden in het licht van de ontwikkelingen van Mobility as a Service (MaaS). MaaS is de toekomst van en voor alle vormen van mobiliteitsdiensten. Interoperabiliteit van de deelfiets is een logische eerste stap in de richting van MaaS.

MaaS en Interoperabiliteit vereisen een splitsing van de rollen Operator en Provider, en mogelijk ook Integrator.

Splitsen van rollen

Om de rollen te splitsen en interoperabiliteit te verwezenlijken, spelen de volgende uitdagingen:

• de deel-economie en MaaS zijn nog green fields, waarin weinig houvast voor spelers is;
• er zijn grote technische verschillen tussen deelfietsaanbieders, dat bemoeilijkt het proces;
• generieke organisatorische en juridische afspraken zijn er niet en moeten per keer uit onderhandeld worden;
• en de commerciële basis is nog pril: wie gaat wat betalen en hoe worden commerciële belangen geborgd?

Welke rol kan de (lokale) overheid spelen om dit proces te versnellen? Er zijn 4 varianten gepresenteerd:

A. Niets doen, de markt regelt zichzelf
B. Afspreken dat het technisch koppelvlak wordt opengesteld
C. Afspreken dat aan een technisch én organisatorisch kader voldaan wordt
D. Technische voorzieningen realiseren en als standaard voorschrijven

Variant A betekent dat er wellicht op enig moment interoperabiliteit komt. Variant B versnelt dat proces maar alleen met een technische minimumeis. Variant C omvat diezelfde technische minimumeis en ook basis organisatorische en jurisdische afspraken. In variant D wordt daadwerkelijk een uniform platform gerealiseerd waarop partijen moeten aansluiten.

Advies

Enigma adviseert variant C, omdat daarmee interoperabiliteit veel sneller gerealiseerd wordt waarbij een gelijk speelveld behouden blijft. Ook het organisatorisch koppelvlak moet gereguleerd, omdat het klantproces dat vereist en het commerciële drempels kan wegnemen.