De inzet van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) op de fietshelm is gebaseerd op onderzoek waaruit blijkt dat helmgebruik de kans op ernstig of dodelijk hersenletsel aanzienlijk terugdringt en de ervaringen in onder meer Denemarken dat stimuleren van helmgebruik geen negatief effect heeft op het fietsgebruik. Het te bereiken doel van 25 procent helmgebruik is ingegeven door de op wetenschappelijke literatuur gebaseerde verwachting dat dit een kantelpunt is, waarna kopieergedrag ontstaat en het helmgebruik vanzelf verder toeneemt. Uiteindelijk streeft IenW ernaar dat de meerderheid van de fietsers een helm gaat dragen.
 
Denemarken
Voor de strategie heeft de Deense aanpak van fietshelmgebruik als voorbeeld en inspiratie gediend. Door in te zetten op vrijwillig fietshelmgebruik is het daar gelukt om het aandeel volwassenen dat een fietshelm draagt tot 50 procent te laten groeien en het aandeel kinderen tot 80 procent. De aanpak van de Denen bestond uit positieve publiekscampagnes, educatie en informatie en het stimuleren van de beschikbaarheid van aantrekkelijk vormgegeven en betaalbare fietshelmen.
 
Doelgroepen
De Strategie voor het promoten van het vrijwillig gebruik van de fietshelm focust op drie doelgroepen: ouders van kinderen tot 12 jaar, forensen van 25-65 jaar die vanwege de frequentie waarmee ze fietsen en de langere afstanden relatief veel risico lopen en ouderen boven de 65 jaar. Daarbij wil men ook aansluiten op levensgebeurtenissen als een verhuizing, gezinsuitbreiding, een nieuwe baan of pensionering die mensen aanzetten hun mobiliteitskeuzes te heroverwegen.
 
Weerstand
Uit onderzoek voorafgaand aan het opstellen van de strategie bleek dat de meeste Nederlandse fietsers zich bewust zijn van het nut en de effectiviteit van de fietshelm, maar weinig persoonlijke noodzaak zien om deze te gebruiken. Daarnaast is fietsen zonder helm de sociale norm in Nederland en roept de fietshelm vanwege praktische bezwaren en aantasting van de keuzevrijheid weerstand op. De strategie zal zich vooral richten op het verminderen van deze laatstgenoemde weerstand omdat dit naar verwachting op dit moment het meest effectief is. Omdat het huidige fietshelmgebruik 4 procent bedraagt is inzetten op verandering van de sociale norm niet effectief, als de grens van 25 procent is bereikt is dit wel waarschijnlijk wel het geval.  
 
Maatregelen
Maatregelen om het doel te bereiken zijn onder andere het delen van verhalen van helmgebruikers op social media, lokale en regionale probeeracties voor fietshelmen, kortingsacties, ontwerp van de helm aantrekkelijker en comfortabeler maken en het bieden van online infotainment als een podcastserie of quiz.
 
Uitvoering
De strategie wordt verder uitgewerkt en er is budget beschikbaar om een communicatieplan op te stellen in 2024/2025. Om het doel van 25 procent vrijwillig fietshelmgebruik binnen tien jaar te bereiken is een brede inzet van de Rijksoverheid, andere overheden en maatschappelijke partijen nodig. Inmiddels staan 18 partijen achter de strategie waaronder belangenverenigingen, fietsfabrikanten, verzekeraars en een aantal provincies. De Fietsersbond ondersteunt de strategie niet, onder meer vanwege zorgen over de effecten op het fietsgebruik.
 
De stimulering van fietshelmgebruik staat los van de onlangs aangenomen motie voor een helmplicht voor de fatbike.
 
Bron: Tweede Kamer