Want als fietsers voor het verkeerslicht wat dichter op elkaar gaan staan, leidt dat tot substantiële verkorting van wachttijden. Voor de fietser zelf en voor kruisend (auto)verkeer.

Wetenschappers deden op het Green Village terrein, de living lab testfaciliteit van  de TU Delft, een aantal experimenten [open access] met de opstelling van fietsers voor een - denkbeeldig - verkeerslicht. Eerst mochten de fietsers zelf uitzoeken waar ze stilhielden. Vervolgens werd aan de testfietser gevraag of ze zich ‘netjes’ wilden opstellen, bijvoorbeeld in tweetallen om en om, of met zijn drieën naast elkaar, al dan niet om en om.

Als fietsers zelf hun gang gingen, pasten er 0,6 tot 0,7 fietsers op een vierkante meter. Door in te schuiven, kon dat aantal oplopen van 1,1 tot 1,3 fiets/m2.

Daarbij werd steeds gemeten hoe snel de fietsers bij groen het verkeerslicht passeerden. Men kwam er op uit dat het op een 2 meter fietspad 18 seconden duurt voordat 20 fietsers die zich willekeurig opstellen vertrokken zijn bij groen. Dat loopt in de testopstelling terug tot 13 seconden, wanneer ze allemaal eerst inschuiven.

Als je deze resultaten project op een live-situatie, spreken ze nog wat meer. Neem bijvoorbeeld de kruising van de Catharijnesingel en Vredenburgviaduct in Utrecht, waar fietsers en auto’s, beide in twee richtingen, elkaar kruisen. Het fietspad is 4 meter breed, dat wil zeggen 2 meter per richting. In de piek passeren zo’n 1300 fietser per uur per richting het kruispunt en 900 auto’s per richting.

De maximumwachttijd voor fietsers in een compacte opstelling zou van 39 seconden teruggaan naar 29 seconden, ofwel 24 procent. De wachttijd voor auto’s zou met 32 procent teruglopen.

De hamvraag is natuurlijk hoe je fietsers zover krijg dat ze dichter op elkaar gaan staan. Daar gaan de onderzoekers maar kort op in. Je kan fietsers met visuele aanwijzingen tot ander gedrag trachten te bewegen. Of je kunt een startgrid op de weg schilderen, ongeveer zoals bij de start van de Formule 1 races. Maar dat zou nader uitgezocht moeten worden.