Achtergrond

In het kader van het Plan van Aanpak voor het zichtbaar verbeteren van fietsparkeren is
het stadsdeel Centrum in juni 2009 een proef met verschillende typen fietsrekken gestart. Het stadsdeel heeft met de proef op het Raamplein ervaring op willen doen met verschillende typen fietsrekken. Er bestaat de behoefte om te toetsen of er fietsrekken zijn die het meest optimaal toe te passen zijn bij een hoge (fiets) parkeerdruk en/of gebrek aan ruimte. Daarnaast wilde het stadsdeel weten wat fietsers vinden van het Raamplein als fietsparkeerplaats voor de druk bezochte Leidsebuurt. Dit is ingegeven door het voornemen om in de toekomst hier eventueel een (ondergrondse) fietsenstalling te realiseren in combinatie met een parkachtige inrichting van het Raamplein.

Onderzoeksinhoud

Om antwoord te geven op deze vragen is op diverse wijzen onderzoek verricht. Het publiek heeft via e-mail een reactie kunnen geven op de 19 fietsrekken die op het Raamplein zijn geplaatst. Er zijn tellingen van het aantal fietsen op het Raamplein uitgevoerd overdag en op vrijdag- en zaterdagavond en ’s avonds zijn fietsers op het Raamplein en in de omgeving ondervraagd.

Voorkeur uit e-mail stemming

De stemming via e-mail heeft een duidelijk winnend fietsrek opgeleverd. Het fietsnietje (nr 19) is met afstand het meest genoemde fietsrek van de 256 reacties. Men vindt het tijdloos, maar met gevaar om een chaotisch straatbeeld op te leveren door de plaatsing van fietsen tussen de rekken. De Dome (rek 5) is volgens een reactie een elegante versie van een nietje, maar iets minder stabiel. Fietsrek 9 (Heklucht) komt als derde uit de bus met name door de aanwezigheid van de fietspomp, wat als nadeel heeft dat de pomp gevoelig is voor vandalisme. De vierde keuze is model 3 (Connect) met een ruimtelijke vormgeving, maar een smal ontwerp waardoor niet geschikt voor alle soorten fietsen.

Waarom andere rekken niet

Rekken waarbij je de fiets moet optillen om te kunnen parkeren, de smalle modellen of de met gevaarlijke punten of randen uitgevoerde rekken zijn in de ogen van de respondenten minder toereikend dan de nietjesachtigen.

Gebruik Raamplein als geheel

Het gebruik van de verschillende fietsrekken is geïnventariseerd tijdens tellingen op het Raamplein, zowel overdag als ook ’s avonds. Er is op het Raamplein sprake van onderbezetting van de beschikbare capaciteit. De rekken kunnen bij elkaar 211 fietsen herbergen, terwijl de bezetting varieert tussen 30% in de ochtend tot maximaal 69% in de late avond/vroege nacht.

Bezetting individuele rekken

Tussen de fietsrekken onderling zijn wel verschillen in bezetting te zien, maar gezien het verschil in aantal fietsen per soort rek, is een vergelijking op dit punt niet mogelijk. Een aantal rekken kent op sommige momenten een overbezetting, omdat er fietsen makkelijk tussen de rekken of tegen de al geparkeerde fietsen zijn gezet. Het fietsvak is tussen de rekken op het Raamplein niet op zijn plaats; het wordt niet of nauwelijks gebruikt omdat men de voorkeur geeft de fiets ergens aan vast te maken.

Verhouding fietsen in de omgeving

Het aantal fietsen in de omgeving van het Raamplein – globaal tussen Raamplein en Leidseplein – overtreft het aantal op het Raamplein ruimschoots. De tellingen ’s avonds op vrijdag en zaterdag laten zien dat het aantal geparkeerde fietsen toeneemt naarmate het later wordt. De zaterdag is zo’n 15% drukker dan de vrijdag. In vergelijking met het Raamplein staan er in de omgeving gemiddeld 6 tot 7 keer het aantal fietsen geparkeerd dan op het Raamplein (maximaal meer dan 1.000).

Geen voorkeurrek uit enquêtes

Uit de enquêtes op het Raamplein blijkt dat 33% van de ondervraagden een bewuste keuze voor een bepaald fietsrek heeft gemaakt. De gebruiker vindt met name de mogelijkheid om de fiets te verankeren (35%), dat de fiets niet kan omvallen (17%) en weinig kans op beschadigingen (5%) belangrijk voor een fietsrek. De rest van de ondervraagden heeft de fiets in een leeg rek of vlakbij de bestemming gestald zonder erover na te denken.

Ruimtebeslag of een verrassend ontwerp zegt de gebruiker van een fietsrek zelf niet veel. Hij of zij laat zich vooral leiden door het gebruikersgemak van een fietsrek. In de praktijk is te zien dat de gebruiker minder kritisch is op de eigenschappen van een fietsrek en het parkeren van de fiets laat afhangen van de beschikbare plaats èn de mogelijkheid om dichtbij de bestemming parkeren. Uit de enquêtes komt geen voorkeur voor één bepaald fietsrek.

Waardering fietsparkeren Raamplein

De gebruikers waarderen de huidige stallingsmogelijkheden op het Raamplein met een 8,0. Dit geldt zowel voor bewoners, als voor het uitgaanspubliek.

Raamplein alternatief voor Leidseplein

De ondervraagden op het Raamplein zijn in meerderheid voor een stalling op het Raamplein. De bewoners kiezen hier massaal voor (90%), maar het uitgaanspubliek is iets voorzichtiger (51% voorstander). De belangstelling voor het gebruik van een ondergrondse stalling ligt een stuk lager (van de voorstanders voor een stalling: 50% bij bewoners en 38% bij het uitgaanspubliek).

De route van 43% van de ondervraagden op het Raamplein voert waarschijnlijk over de Marnixstraat, waardoor het Raamplein als stallingslocatie zeker belangrijk kan zijn. 43%van de ondervraagden komt uit het westen, 21% uit het oosten (ten opzichte van het Raamplein). 35% van de ondervraagden met een fiets op het Raamplein gaan op weg naar de Leidsebuurt en hiervan is 60% voor een stalling op het Raamplein (van de voorstanders 44% zal in een ondergrondse stalling gaan staan).