Over het verwijderen van fietsen is de afgelopen jaren al veel te doen geweest. Veel gemeenten hebben een broertje dood aan lukraak geparkeerde fietsen die vooral rond het station rondslingeren. Daar staat tegenover dat fietsers zich vaak gedwongen voelen om de fiets zomaar ergens neer te zetten omdat er onvoldoende stallingsmogelijkheden zijn.
In het algemeen geldt dat een gemeente de eigenaar/gebruiker van de fiets eerst in de gelegenheid moet stellen om de overtreding ongedaan te maken, voordat men de fiets mag verwijderen. Daarvoor moet de gemeente een beschikking aan de fiets bevestigen waarin staat dat de fiets weggesleept wordt als de eigenaar/gebruiker hem binnen een bepaalde periode niet zelf weghaalt. Alleen als de fiets direct gevaar of hinder veroorzaakt, mag de fiets meteen weggesleept worden. Vooral die laatste voorwaarde - gevaar of hinder - was al een paar keer inzet van gerechtelijke procedures.
Overlast of geen overlast
Door een uitspraak van de Raad van State (9-2-2005) werden de mogelijkheden voor gemeenten een paar jaar geleden opgerekt. Ook al veroorzaakt de fiets geen direct gevaar, toch zou een gemeente volgens deze uitspraak een fiets mogen wegslepen. Het ging om een fiets die op het trottoir bij een taxistandplaats op het stationsplein van Amsterdam-CS was geparkeerd. Mede vanwege de grote reizigersstromen zou dit hinder kunnen opleveren voor voetgangers, oordeelde de Raad. En verder speelde de verwachting mee dat de plaatsing van de fiets het onjuist plaatsen van andere fietsen uitlokt. En dat was een opvallende extra overweging van de Raad van State .
In de recente uitspraak haalt de Raad van State (12-05-2010) de teugels weer aan. Het betrof een fiets die in een loze ruimte tussen de fietsklemmen en de omheining van de stalling geplaatst was, waardoor die geen overlast of grote hinder veroorzaakte en voetgangers en gebruikers van de stalling niet werden belemmerd. De gemeente voerde aan dat anderen daarvan wel hinder konden ondervinden bij het plaatsen of verwijderen van hun fiets en dat een foutief geplaatste fiets voor anderen aanleiding kan zijn om hun fiets ook buiten de daarvoor aangewezen ruimte te plaatsen.
De Raad van State oordeelde dat dit onvoldoende is om een fiets met spoed weg te slepen. De fiets veroorzaakt geen direct gevaar. De overtreder moet in de gelegenheid gesteld worden om de fiets zelf weg te halen.
Stuurlabel De zaak wordt echter nog gecompliceerder. De gemeente had de fietser namelijk wel degelijk de tijd gegeven om de overtreding ongedaan te maken. De gemeente had een label op de fiets bevestigd met de mededeling dat de fiets door de gemeente weggesleept zou worden. Het label voldeed echter niet aan de eisen die de wet aan een beschikking stelt. De Raad van State redeneerde dus: als er sprake geweest zou zijn van een spoedsituatie had de gemeente de fiets meteen mogen verwijderen, zonder voorafgaande beschikking. Het feit dat label niet aan de wettelijke eisen voor een beschikking voldeed, was dan geen probleem geweest. Er was echter geen sprake van spoed, dus had er een goede beschikking op de fiets bevestigd moeten worden. En de Raad van State doet er nog een schepje bovenop: het feit dat de gemeente de fietser nog enige tijd gunt om de fiets zelf weg te halen, onderstreept de conclusie dat er geen sprake is van een spoedeisende situatie.
Conclusie: bij het verwijderen van een fiets moet een gemeente een duidelijke keus maken. Als de fiets direct gevaar of hinder veroorzaakt, moet de fiets meteen weggehaald worden. De beschikking moet zo spoedig mogelijk daarna opgesteld worden. Als alleen een verbod wordt overtreden moet eerst een duidelijke beschikking opgesteld worden. Pas nadat de overtreder in de gelegenheid is gesteld de overtreding ongedaan te maken, kan de fiets weggesleept worden.