De bestaande modellen van fietsdynamica – de natuurkunde van de bewegende fiets – en van de besturing van de fiets door de fietser, waar Reijne in zijn onderzoek gebruik van maakte, zijn niet eerder toegepast om valpartijen met de fiets te simuleren. Met enkele verbeteringen bleken deze modellen ook toepasbaar voor onderzoek naar valpartijen, zoals door uitglijden op een glad wegdek, botsing met een obstakel of een andere weggebruiker, uitwijkmanoeuvres en hard remmen.
 
Valonderzoek
In een van de experimenten in zijn promotieonderzoek liet Reijne 24 proefpersonen op een loopband fietsen, waarbij op onverwachte momenten een verstoring van hun stuur plaatsvond. Als ze hierdoor onderuit gingen werden ze opgevangen door een harnas waardoor ze niet echt konden vallen. De proefpersonen hadden verschillende leeftijden en fietsvaardigheden.
   
  
Foto: proefpersoon wordt tijdens het vallen opgevangen door een harnas (bron: Reijne, 2025)
  
Dit onderzoek was vooral bedoeld om de bestaande modellen voor fietsonderzoek te valideren en na te gaan welke factoren invloed hebben op de maximaal toegestane stuurverstoring, een maat voor een impulsachtige verstoring die het stuur zo verdraait dat geen herstel mogelijk is en de fietser dus valt. Reijne introduceerde deze indicator om het effect te kunnen meten van maatregelen voor valpreventie. Hoe groter de maximaal toegestane stuurverstoring, hoe kleiner de kans dat een fietser valt. Uit de resultaten bleek dat vooral de voorwaartse snelheid, de balansvaardigheid, de leunhoek en de stuurverdraaiing op het moment van impact, de richting van de verstoring en hoe vaak de proefpersonen de verstoringen hadden ervaren invloed hebben op deze drempelwaarde. Leeftijd bleek geen belangrijke voorspeller en tegen de verwachtingen in was juist bij een lagere voorwaartse snelheid de maximaal toegestane stuurverstoring groter.
 
Casestudies
Reijne paste de modellen toe op drie casestudies met verschillende maatregelen om een valpartij met de fiets te voorkomen: een fietsassistentiesysteem dat de fietser helpt de balans te herwinnen, een aanpassing in de hoek van de voorvork en een verbreding van het fietspad dat meer ruimte biedt voor herstel. In alle drie de gevallen nam de maximaal toegestane stuurverstoring iets toe, wat betekent dat een fietser onder lastiger omstandigheden overeind zou weten te blijven dan zonder de maatregelen.
De conclusie van het onderzoek was dat de bestaande fietsmodellen als voorspeller van de maximaal toegestane stuurverstoring een waardevol instrument zijn voor de evaluatie van de maatregelen om valpartijen te voorkomen, zoals de verbetering van fietsen, infrastructuur en trainingsprogramma’s.
 
Het volledige proefschrift van Marco Reijne, Modeling and evaluation of cyclist fall prevention interventions: A proactive cycling safety approach, is te downloaden vanaf deze pagina.