Maatschappelijke kostenbatenanalyses (MKBA’s) zijn niet nieuw. Ze worden al een aantal jaren gebruikt om investeringen in fietsinfrastructuur te onderbouwen en om een vergelijking mogelijk te maken met investeringen in bijvoorbeeld autoinfrastructuur.

Adviesbureau Decisio deed in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat een nieuwe poging om de materie te doorgronden en te komen tot kengetallen waarmee de verschillende aspecten zijn te waarderen. Globaal kun je dan denken aan de waardering van bereikbaarheidseffecten, verkeersveiligheidseffecten en gezondheidseffecten. Of wat meer in detail zaken als de waardering van de effecten op reistijd, -kosten, comfort en beleving.

Aan een deel van die effecten valt nog wel een bedrag te hangen. Het gemiddelde uurloon is misschien wel terug te rekenen tot de kosten van extra vertraging. Maar zelfs daarover is in Nederland geen echt onderzoek gedaan. Laat staan naar gerelateerde aspecten als de waardering van betrouwbaarheid, wachttijd en zoektijd (bijvoorbeeld bij het stallen van de fiets).

En wat is het netto effect van bewegen door te fietsen? De gezondheid van werknemers gaat er op vooruit, maar als mensen meer gaan fietsen, lopen ze dan bijvoorbeeld minder of gaan ze minder vaak sporten? En in hoeverre leidt een overstap naar de fiets tot minder geluidsoverlast voor de omgeving?

Het rapport werpt vooral veel vragen op. ‘Witte vlekken’ die vragen om nader onderzoek. De perfecte MKBA bestaat niet en zal er ook nooit komen, zo valt eruit af te leiden. En vooralsnog bieden de ‘waarderingskengetallen’ niet meer dan een globale indicatie van de werkelijke kosten en opbrengsten van fiets, vergeleken met andere modaliteiten. Maar ondanks alle onzekerheden is het toch goed mogelijk verschillende projecten tegen elkaar af te wegen en te prioriteren op basis van MKBA, zo stellen de opsteller van het rapport.